مسجد سلیمان؟ حضرت سلیمان در اینجا چه کار داشت که مسجد بسازد؟ چرا نام شهر مسجد سلیمان است؟ این نام ساختگی است یا واقعی؟ به نظر می رسد نام اینجا در گذشته های دور هرچه بوده باشد مسجد سلیمان نمی توانسته باشد. آثاری که بر فراز تپه ای در دل شهر دیده می شود به معبد یا آتشکده ای می ماند که سنگ های بزرگی بنای آن را تشکیل می داده اند. سنگ هایی که جابجایی آنها کار بیست سی نفر هم نیست. از آنجا که ساکنان به کار بردن این سنگها را در بنای ساختمان از عهده بشر خارج می دانسته اند آن را به دیوان نسبت داده اند. چنین روایت کرده اند که حضرت سلیمان وقتی با قالیچه معروفش می خواست بهر نماز در جایی فرود بیاید، دیوان فورا دست به کار می شدند و مسجدی بنا می کردند تا حضرت در آن به نماز بایستد و این یکی از آن مساجد است که دیوها ساخته اند. اما هر چه بنای مسجد در اینجا به افسانه می ماند، وجود آتشکده و آتش جاویدان حقیقت دارد.
تا سال ۱۳۰۳ نام این ناحیه "نفتون" بود که نام واقعی تری است. در آن سال رضا شاه که هنوز رئیس الوزرا بود به همراه وزرای کابینه و خوانین بختیاری به مسجد سلیمان سفر کرد و پس از بازدید از تاسیسات نفتی شهر و مشاهده آتشکده آن، لایحه ای از طرف خود به مجلس داد و نام شهر از میدان نفتون به مسجد سلیمان تغییر یافت. مردم که از قدیم نفت و گاز را در آنجا می دیده اند نام نفتون برایش انتخاب کرده بودند. وجود گاز سبب شده بود که در آنجا آتشکده ای با "آتش جاویدان" بنا کنند. بر بالای صفه مسجد سلیمان آثاری وجود دارد که وجود یک آتشکده دیرینه را اثبات می کند. اطراف آتشکده پلکان هایی با عرض هفت متر وجود دارد که از نظر شکل و سبک معماری با ساختمان آتشکده های دیگر ایران همانند است. اما در حمله اعراب که همه آتشگاه ها و آتشکده های زرتشتی را خراب می کردند مردم ناچار شدند نامی برای آن اختیار کنند تا از گزند اعراب مصون بماند. کشفیات بعدی نیز نشان می دهد که بنای شهر به دوره اشکانی یا هخامنشی می رسد.
به نوشته یاقوت حموی در معجم البلدان تدبیر مردمان برای حفظ شهر از گزند حملات اعراب با تغییر نامی که داده بودند ظاهرا مدتی موثر واقع شد اما در دراز مدت کارگر نیفتاد. مردم به آیین های خود عمل می کردند و دین و باور خود را داشتند، و این چیزی بود که مسلمانان تحمل نمی کردند. تا در دوران خلفای عباسی مردم همچنان بر عقاید خود پای بند مانده بودند و شبانه و پنهانی به عبادت می پرداختند، اما در این زمان آتشکده مسجد سلیمان به سرنوشت دیگر آتشکده های ایران دچار شد و مانند آیین ها و باورهای مردم برای همیشه از دست رفت و از آن میان آنچه بر جای ماند همان نام مسجد سلیمان بود. به غیر از یاقوت حموی که درباره مسجد سلیمان نوشته است در دوره های اخیر نیز مستشرقین از جمله گیریشمن و آرتور پوپ درباره آن تحقیق کرده اند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر